Đối với nhiều du khách hình ảnh một quốc gia hấp dẫn, đa dạng về văn hóa, xã hội của Đức đã lại ấn tượng lâu dài trong mắt họ.
Có thể thấy điều này trong thời kì diễn ra các sự kiện lớn, chẳng hạn như World Cup 2006. Phương châm chính thức sau sự kiện này là “Khoảng thời gian để kết bạn”. Rất nhiều người đến tham dự mùa World Cup thực sự ngạc nhiên về sự thân thiện, tận tâm và hòa đồng của người dân ở Đức. Họ nhận thấy người Đức chú trọng nhiều thứ khác hơn là chỉ phát triển kinh tế; họ cũng rất coi trọng gia đình, bạn bè, và giờ giấc làm việc. Hơn nữa, họ nhận ra rằng đa số người dân Đức, cả già lẫn trẻ, vẫn suy ngẫm về quá khứ của Chủ Nghĩa Quốc Xã Đức và sự chia tách đất nước cho đến thời kì thống nhất vào năm 1990. Quá trình chịu nhìn nhận lại quá khứ này đã góp phần tạo nên đời sống văn hóa hồi tưởng và cũng góp phần hình thành nên các giá trị sâu xa hơn, đó là tinh thần đoàn kết xã hội và tôn trọng sự đa dạng.
Từ lâu nước Đức đã là một quốc gia nhập cư. Một số người có thể thấy ngạc nhiên vì điều đó, tuy nhiên các nhà nhân khẩu học đã vẽ ra một bức tranh xã hội đa dạng và sống động. Có hơn 80 triệu người sinh sống ở Đức (theo danso.org). Gần 9,11 triệu người có hộ chiếu nước ngoài – nhiều hơn bất kì nước nào trong số 28 nước thành viên thuộc Liên Minh Châu Âu. Hơn 17 triệu người Đức có nguồn gốc di cư. Nói cách khác, một phần năm số người sống ở Đức có nguồn gốc nước ngoài.
Chúng ta có thể thấy rõ sự pha trộn dân số phong phú nhất ở Berlin, thủ đô của nước Đức và Frankfurt am Main. Trong 3,5 triệu người sống ở Berlin, có khoảng 1 triệu người không phải là người Đức, mà đến từ hơn 184 quốc gia khác nhau. Tương tự, có đến 47% dân số của Frankfurt có nguồn gốc nhập cư, và cứ bảy công ty thì có một công ty có nguồn gốc từ nước ngoài.
Mặc dù sự đa dạng về văn hóa đang tăng trưởng này đã đặt ra nhiều thách thức về chính trị và xã hội cho nước Đức. Nó cũng mang đến cơ hội để tạo ra một hình thức cùng tồn tại mới mẻ và đầy triển vọng giữa lòng Châu Âu.
Tại sao Đức lại thu hút một số lượng lớn dân nhập cư như vậy?
Rõ ràng là việc Đức tạo ra cơ hội, triển vọng tốt và các công việc hấp dẫn tại đây đã lan truyền khắp nơi.
Trong một cuộc khảo sát 24 quốc gia được thực hiện bởi BBC World Service vào năm 2014, Đức đã một lần nữa được bình chọn là nơi phổ biến nhất trên thế giới. Theo công ty điều tra Globescan, theo báo cáo trong tờ nhật báo, mang tên The Daily Telegraph, điều này là do “Xét về lối sống và các sản phẩm có chất lượng cao, Đức đã tạo nên một hình ảnh thành công”.
Trên thực tế, tất cả các thành phố lớn của Đức đều có sự kết hợp đa dạng và sôi động của các dân tộc – một nơi giao thoa của các nền văn hóa, ngôn ngữ và tôn giáo khác nhau. Những người nhập cư sang Đức đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo ra các thành tựu cho quốc gia và cải thiện hình ảnh của nước Đức. Nhiều người có nguồn gốc di cư đã thành công ở Đức, theo đuổi sự nghiệp như là quản lý, kỹ sư, doanh nhân, luật sư hoặc bác sĩ. Một số khác là người lao động có tay nghề trong lĩnh vực công nghiệp hoặc trong các nhà hàng thương mại. Những người khác đã tham gia đoàn phim, như Fatih Akin, một đạo diễn nổi tiếng gốc Thổ Nhĩ Kỳ, hoặc đã tham gia vào lĩnh vực chính trị, ví như Cem Özdemir đến từ Greens. Trong thế giới bóng đá cũng có một thế hệ đa văn hóa đang đi đầu. Thay vì chỉ có nguồn gốc ở Đức, thì các cầu thủ của đội tuyển quốc gia ngày nay có nguồn gốc ở Ba Lan, Thụy Điển, Thổ Nhĩ Kỳ, Bosnia, Brazil, Ghana, Nigerian hoặc Tunisian.
Một trong những lý do tại sao Đức đã trở thành đa nguyên trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống là tạo cơ hội cho người nhập cư tham gia vào xã hội tốt hơn bao giờ hết. Điều này cũng phản chiếu việc thực hiện nghiêm ngặt quyền bình đẳng, quyền tham gia và sự tôn trọng cao nên họ thích ở đây. Những quyền này, áp dụng cho tất cả các nhóm xã hội, được nêu rõ trong Điều 3 của Luật cơ bản.
Phúc lợi và An ninh
Đức là một nơi tuyệt vời để học tập và làm việc. Tuy nhiên có nhiều lý do tại sao rất nhiều người mang quốc tịch khác nhau cảm thấy ở đây như ở nhà. Nước Đức có thể khẳng định, công nhận một loạt các thành tựu xã hội không phân biệt giới tính, lứa tuổi hay nguồn gốc.
Những thành tựu này bao gồm ổn định chính trị và kinh tế của đất nước, tận tâm với một loạt các mạng lưới an sinh xã hội, tôn trọng quan điểm tự do và tôn giáo, hệ thống y tế toàn diện và giá cả phải chăng, duy trì luật pháp, vai trò mạnh mẽ của các tổ chức phi chính phủ và công đoàn, và tầm quan trọng lớn lao đối với giáo dục. Đồng thời, Đức là một trong những nước hòa bình nhất trên thế giới. Đất nước này không có bất ổn về xã hội hoặc chính trị trong nhiều thập kỷ nay.
Trong một danh sách “10 thành phố dễ sống nhất trên thế giới”, được biên soạn bởi công ty tư vấn Mercer, có thành phố của Đức: Düsseldorf, Munich và Frankfurt. Bảng xếp hạng dựa trên các tiêu chuẩn về sự ổn định chính trị, tình hình tội phạm, điều kiện kinh tế, tự do cá nhân, tự do báo chí, chăm sóc sức khỏe, hệ thống trường học, nhà ở, ô nhiễm, và các phương tiện giải trí.
Nhìn chung, mặc dù chào đón nhiều người nhập cư, nhưng xã hội CHLB Đức không chỉ giữ vững sự ổn định mà là một môi trường tuyệt vời để tạo ra một cộng đồng mới mẻ và đầy triển vọng giữa lòng Châu Âu.